Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zaznaczyć, że istniejąca renta dożywotnia to jeden z dwóch modeli hipoteki odwróconej. Renta dożywotnia, czyli hipoteka odwrócona w modelu sprzedażowym jest już dostępna w Polsce od 2008 roku. Pierwszą instytucją, która udostępniła ją polskim Seniorom, jest utworzony w 2008 roku Fundusz Hipoteczny DOM.

Model kredytowy, czyli odwrócony kredyt hipoteczny,  mimo uchwalenia odpowiedniej ustawy, nie jest jeszcze dostępny w Polsce. Powodem takiej sytuacji jest niskie zainteresowanie banków takim rozwiązaniem. Przewidywał to już w 2011 roku Prezes PKO Banku Polskiego Zbigniew Jagiełło w rozmowie z Agnieszką Wirkus na łamach Gazety Pomorskiej (przywołujemy artykuł z dnia 1.12.2011 roku, pt. „Franki pożyczają zamożniejsi”). Prezes PKO BP na pytanie o odwrócone kredyty hipoteczne odpowiedział: „To nie będzie wielki interes dla banków (…). Tego typu kredyty mogą stać się popularne stopniowo i być zaciągane na większą skalę dopiero za 20 lat”.

Podsumowując oznacza to, że obecnie Seniorzy nie mogą w praktyce skorzystać z odwróconego kredytu hipotecznego, ale mogą uzyskać rentę dożywotnią od Funduszu Hipotecznego DOM.

Zanim przejdziemy do porównań warto zaznaczyć, że renta dożywotnia oferowana przez Fundusz Hipoteczny DOM działa w Polsce od 2008 roku, a od 2009 roku pierwsi polscy Seniorzy otrzymują z Funduszu świadczenia. W przypadku odwróconego kredytu hipotecznego  – porównujemy na razie treść ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym, gdyż żaden z banków dotąd nie zdecydował się na oferowanie tego produktu klientom.

Co jest cechą wspólną renty dożywotniej i odwróconego kredytu hipotecznego? W obu przypadkach Senior otrzymuje od Funduszu Hipotecznego lub banku pieniądze, wypłacane co miesiąc lub w innych odstępach czasowych. Są to dodatkowe środki pieniężne, które Senior może wykorzystywać na dowolny cel.

Jakie są jednak różnice? Oferta Funduszy Hipotecznych gwarantuje dożywotnią wypłatę świadczeń z prawem dożywotniego zamieszkiwania w nieruchomości, co więcej – wypłacana renta podlega najczęściej waloryzacji.

W przypadku odwróconego kredytu hipotecznego warto zwrócić uwagę, że  ustawa pozwala na wypłatę świadczenia jednorazowo, albo na rozbicie wypłaty na raty, np. miesięczne, ale tylko na określony w umowie okres. Zatem wypłata może ustać przed śmiercią kredytobiorcy (Seniora). Istotne są również inne aspekty. W przypadku Funduszy Hipotecznych, koszty związane z zawarciem umowy, czy też ze skompletowaniem potrzebnych dokumentów pokrywa z reguły Fundusz (chodzi m. in. o profesjonalną wycenę nieruchomości, weryfikację jej stanu prawnego, wpisy do ksiąg wieczystych). Niestety ustawa o odwróconym kredycie hipotecznym pozostawia tę kwestię otwartą i strony umowy kredytowej muszą uzgodnić, czy te koszty poniesie bank, czy klient.

Podobnie jest z podwyżkami czynszu, podatkami, czy kosztami ubezpieczenia domu lub mieszkania. Te koszty w przypadku umowy z bankiem będzie pokrywał Senior, a w przypadku umowy z Funduszem, właśnie świadczeniodawca. Należy zwrócić uwagę, że szczególnie podwyżki tych opłat znacząco zmniejszają miesięczny budżet Emerytów. Dlatego osoba zawierająca umowę z Funduszem zyskuje podwójnie – nie tylko ma waloryzowane świadczenie, ale jeszcze nie martwi się o podwyżki czynszu.
Warto również zwrócić uwagę na różnicę w rozliczeniu ze spadkobiercami po zakończeniu umowy. W przypadku odwróconego kredytu hipotecznego spadkobiercy mogą spłacić kredyt po śmierci kredytobiorcy, Seniora, który korzystał z kredytu. W przypadku renty dożywotniej wszystkie korzyści wynikające z umowy przysługują Seniorowi, a spadkobiercy nie dziedziczą prawa do nieruchomości.

Fundusz Hipoteczny DOM oferuje rentę dożywotnią właścicielom mieszkań hipotecznych, domów oraz mieszkań spółdzielczych własnościowych, a w niektórych wypadkach również lokatorom mieszkań spółdzielczych przeznaczonych do wykupu.

Wszystko zależy od szczegółowych okoliczności, niemniej sam fakt pożyczki lub kredytu hipotecznego nie wyklucza możliwości uzyskania renty dożywotniej. W związku z niestandardowym charakterem tego rodzaju spraw wyczerpujące informacje można uzyskać w rozmowie z konsultantami i ekspertami Funduszu Hipotecznego DOM.

Tak, po podpisaniu umowy Klient może wynajmować mieszkanie. Odbywa się to po podpisaniu trójstronnej umowy między Klientem, najemcą i Funduszem Hipotecznym DOM. W ramach takiej umowy Klient otrzymuje całość środków z najmu (pomniejszonych o podatek dochodowy).

Fundusz Hipoteczny DOM gwarantuje Klientowi także pod tym względem pełne bezpieczeństwo. Klient w ramach zawieranej umowy ma zagwarantowane dożywotnie korzystanie z zamieszkiwanego lokalu lub domu, a dodatkowo po podpisaniu umowy Fundusz będzie ubezpieczał nieruchomość, opłacał podatek od nieruchomości, czy opłatę za wieczyste użytkowanie gruntu. Obowiązkiem Klienta jest jedynie utrzymanie mieszkania lub domu w dobrym stanie.

Wysokość świadczeń, które może otrzymywać Senior jest uzależniona od wielu czynników: przede wszystkim od Jego wieku, płci oraz wartości nieruchomości. Rozpiętość kwot, które oferujemy Seniorom, jest duża, tak samo jak różne są ceny nieruchomości – zależnie od lokalizacji i standardu mieszkania, czy domu. Klienci mogą otrzymać miesięcznie od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Umowa renty dożywotniej oferowana przez Fundusz Hipoteczny DOM opiera się na instytucji Dożywocia (Kodeks Cywilny Art. 908-916) lub umowie Renty (Kodeks Cywilny Art. 903-907) określającej świadczenie jako nieograniczone w czasie – wypłacane dożywotnio. Dodatkowo, by z upływem kolejnych lat trwania umowy renta wypłacana Seniorowi nie traciła swej wartości, Fundusz pokrywa koszty podwyżek czynszu oraz podatków czy opłat za wieczyste użytkowanie gruntów, a także waloryzuje świadczenie o wskaźnik inflacji. W ten sposób Senior nie musi się martwić o rosnące wydatki i może swobodniej planować swój budżet.

Klient nie płaci podatku od otrzymywanej renty dożywotniej, jeżeli nieruchomość została nabyta co najmniej 5 lat przed zawarciem umowy z Funduszem Hipotecznym DOM. W pozostałych przypadkach wymagana jest dodatkowa analiza sytuacji.

Fundusz Hipoteczny DOM nie bada zdolności kredytowej. Należy jednak pamiętać, że wysokość renty zależy od wieku Klienta oraz wartości mieszkania lub domu. Fundusz analizuje jednak, czy dana nieruchomość może być przedmiotem umowy renty dożywotniej.

Fundusz Hipoteczny DOM nie ocenia stanu zdrowia swoich Klientów. Stan zdrowia nie jest uwzględniany w procesie zawierania umowy, ani nie ma wpływu na wysokość proponowanego świadczenia.

Fundusz Hipoteczny DOM wypłaca rentę dożywotnią po podpisaniu stosownej umowy. Przed zawarciem każdej umowy Fundusz dokonuje szczegółowej analizy nieruchomości. Dopiero po analizie Fundusz jest w stanie przedstawić ofertę lub wskazać na brak możliwości zawarcia umowy. Każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie, dlatego prosimy o bezpośredni kontakt z konsultantami Funduszu pod numerem 801-005-801 lub o pozostawienie swoich danych w celu oddzwonienia.

Fundusz Hipoteczny DOM oferuje renty hipoteczne przeważnie osobom powyżej 60. roku życia, które są właścicielami nieruchomości – przede wszystkim mieszkań i domów, położonych na terenie całego kraju. To są podstawowe kryteria opisujące grono osób które mogą zawrzeć umową z Funduszem. Każda sytuacja jest analizowana indywidualnie, dlatego prosimy o bezpośredni kontakt z konsultantami Funduszu pod numerem 801-005-801 lub o pozostawienie swoich danych w celu oddzwonienia.

Tak, renta dożywotnia z Funduszu Hipotecznego DOM jest waloryzowana co kwartał o wartość wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych (potocznie określanego jako „inflacja”), który ogłasza Główny Urząd Statystyczny.  Oznacza to, że wraz z upływem kolejnych lat trwania umowy renta wypłacana Seniorowi nie traci na swojej wartości.  Należy też pamiętać, że Fundusz pokrywa koszt podwyżek czynszu, które nastąpią w trakcie trwania umowy.

Tak, zawarcie takiej umowy z Funduszem może być jednym ze sposobów pozwalających Seniorowi zarządzić własnym majątkiem w taki sposób, by po jego śmierci nie trafił on w ręce członka rodziny, z którym np. jest w konflikcie. Inną sytuacją, w której może być to wygodnym rozwiązaniem jest konflikt w gronie spadkobierców, który może się pojawić na tle podziału nieruchomości po śmierci seniora. Zawarcie umowy o dożywocie lub umowy renty odpłatnej z Funduszem Hipotecznym DOM wyłącza bowiem daną nieruchomość z masy spadkowej. W odniesieniu do nieruchomości objętej taką umową Senior nie musi już uwzględniać jej w swoim testamencie. A więc nie musi też formalnie wydziedziczać swojego ustawowego spadkobiercę, co może być kłopotliwe, gdyż wymaga solidnego uzasadnienia, a po śmierci seniora może być sądowo podważane.

W ramach umowy notarialnej zawieranej z Funduszem Hipotecznym DOM, oprócz renty dożywotniej wypłacanej Seniorowi, dodatkowo spadkobiercy, np. dzieci lub wnuki, mogą otrzymać jednorazowe świadczenie pieniężne. Ponadto comiesięczną rentę hipoteczną można przeznaczyć na bieżące potrzeby Seniora, ale Senior może również dzięki pieniądzom z tej renty pomagać swoim bliskim jeszcze za życia.

Zawarcie umowy z Funduszem wiąże się z przeniesieniem prawa własności do nieruchomości na Fundusz, a Senior zachowuje prawo do zamieszkiwania w niej do końca życia. Po śmierci Seniora nieruchomość nie wchodzi już do masy spadkowej po Seniorze, a co za tym idzie spadkobiercy Seniora nie mają prawa do zachowku od wartości tej nieruchomości. Zachowują oczywiście prawo do zachowku z pozostałych składników majątku Seniora.

Jednym z rozwiązań może być zamiana obecnego mieszkania na mniejsze. Jak wyliczył Marek Wielgo (w swoim tekście „Gdy emerytura zbyt niska, opublikowanym 1.12.2011 w Gazecie Wyborczej – dodatek DOM), zamiana 60-metrowego, spółdzielczego własnościowego mieszkania o wartości 500 tys. zł na wartą o połowę mniej kawalerkę (już po odliczeniu opłaty notarialnej, podatku od czynności cywilnoprawnych i drobnego remontu) spowoduje, że zostanie nam około 245 tys. zł. Jak zauważa jednak Robert Majkowski: – Seniorzy, często podkreślają, że starych drzew się nie przesadza. Przeprowadzka ze wszystkimi meblami i przedmiotami nagromadzonymi przez lata, remont mieszkania, a później zupełnie nowe i obce miejsce, wydają im się mało realne. Podobnie mało realna jest perspektywa wynajęcia obcej osobie wolnego pokoju, czy też znalezienia dodatkowej pracy na emeryturze.

Można również wziąć pod uwagę pożyczkę, czy kredyt, jednak należy pamiętać, że każdą pożyczkę trzeba kiedyś spłacić. Zapraszamy do portalu ZycieSeniora.com, do działu porad finansowych, aby dowiedzieć się więcej.

Renta dożywotnia to jedna z kategorii hipoteki odwróconej, która jest usługą finansową popularną m.in. w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Australii oraz części krajów Unii Europejskiej. W ostatnich latach usługa ta cieszy się coraz większym zainteresowaniem szczególnie we Włoszech, Hiszpanii i Szwecji. Za granicą hipoteka odwrócona jest oferowana zarówno przez wyspecjalizowane instytucje podobne do Funduszy Hipotecznych, towarzystwa ubezpieczeniowe oraz banki.
Z badań przeprowadzonych przez NRMLA, czyli Amerykańskie Stowarzyszenie Pożyczkodawców Hipoteki Odwróconej wynika, że amerykańscy Seniorzy są bardzo zadowoleni z tego rozwiązania. Podobnie jest w Wielkiej Brytanii oraz w Polsce. Z badania opinii przeprowadzonego wśród Klientów Funduszu Hipotecznego DOM wynika, że poziom ich satysfakcji z hipoteki odwróconej jest bardzo wysoki. W 2017 roku 98% Klientów Funduszu Hipotecznego DOM zadeklarowało, że jest zadowolonych z podjętej decyzji o zawarciu umowy z Funduszem, które polepszyło kondycję ich domowego budżetu.

Więcej informacji na temat hipoteki odwróconej na świecie można znaleźć na portalu zycieseniora.com w dziale porad finansowych.